Home / Energetyka / Kryzys energetyczny zakończy tylko socjalistyczna alternatywa dla kapitalizmu.
Kryzys energetyczny zakończy tylko socjalistyczna alternatywa dla kapitalizmu.

Kryzys energetyczny zakończy tylko socjalistyczna alternatywa dla kapitalizmu.

Jak wszyscy dostrzegamy obecnie w Polsce borykamy się z niedoborem węgla, czy to w energetyce czy ogrzewaniu mieszkań. Stało się to dosyć dużym tematem medialnym.

 „Mimo że kopalnie polskie zwiększają wydobycie, tu na Śląsku w szczególności, ale także Bogdanka na Lubelszczyźnie, to tego węgla może być za mało .

Dlatego poleciłem spółkom Skarbu Państwa, poleciłem Węglokoksowi, wicepremierowi Sasinowi, PGE Paliwa, żeby kupować węgiel. Oni mają specjalistów, mają traderów, którzy zajmowali się zakupem węgla, sprzedażą węgla, znają kontrahentów na całym świecie” – mówił premier Mateusz Morawiecki.

Brak transformacji energetycznej

Nagłówki gazet z lat 80

Na końcu lat 80 postępujący upadek stalinizmu w Polsce stał się już faktem. Nasza gospodarka, jak i większości krajów bloku wschodniego stawiała wtedy na ciężki przemysł. Wiele z fabryk oraz większa część wydobycia odbywała się na terenie naszego kraju.

Podczas obrad Okrągłego Stołu w 1989 roku problemem ekologii zajął się 1 z 11 podzespołów negocjacyjnych.

„Strona rządowo-koalicyjna uważa, że sytuacja ekologiczna Polski wymaga podjęcia w najbliższym czasie radykalnych zmian struktury gospodarczej kraju, w tym zmiany kierunku rozwoju energetyki. Podstawowym warunkiem niedopuszczenia w przyszłości do klęski ekologicznej jest natychmiastowe ograniczenie spalania węgla, zarówno jako źródła energii pierwotnej jak i końcowej”

1 stycznia 1990 roku to czas planu balcerowicza i restauracji dzikiego kapitalizmu w Polsce. Wiele z fabryk i miejsc w pracy się zamknęło, a wiele produktów zwiększających ślad węglowy zaczęliśmy kupować na wschodzie. Spotkaliśmy się wtedy ze spadkiem emisji CO2 na terenie kraju, co wielu liberałów potraktuje jako zielony sukces systemu kapitalistycznego. Jednak prawdą jest to, że globalna emisja gazów cieplarnianych systematycznie wzrasta. Problem nie zniknął, a udajemy tylko, że go nie ma.

 

Powyższy graf pokazuje nam, że zużycie energetyki węglowej spadło w Polsce od roku 1990, aż o 25,2 p.p. Jednocześnie wzrosło zużycie gazu oraz ropy naftowej, gdy wzrost energii odnawialnej jest minimalny. Można by tu wręcz mówić o problemie systemowym każdego rządu od roku 1990 i ich nieudolności – niezależnie czy SLD, PO czy PiSu.

Wracając do współczesności wiele osób, w szczególności z prawicy może zrzucać odpowiedzialność za niedobory surowca na politykę Unii Europejskiej. Pomijając nasz krytycyzm wobec neoliberalnego tworu, jakim jest UE, nie możemy się oszukiwać, że węgiel jest naszą przyszłością.

W 2018 roku eksperci Fundacji im. Heinricha Bölla dr Andrzej Kassenberg i dr Michał Wilczyński, ocenili, że węgla starczy maksymalnie na 24 lata.

W 2011 roku Najwyższa Izba Kontroli w swoim raporcie oceniła, że przy ówczesnym tempie wydobycia węgla kamiennego w Polsce złóż obecnie eksploatowanych oraz wytypowanych do eksploatacji wystarczy do 2035 roku.

Ciężko więc wierzyć w wizję obecnego rządu, a w szczególności prezydenta, który to do niedawna mówił, że Polsce starczy węgla na 200 lat.

Mieszkania ogrzewane gazem

Ten temat jest na tyle bulwersujący, że nie można go pominąć. Prawo i Sprawiedliwość wystartowało z projektem, który umożliwiał wymianę ,,kopciucha” na piec gazowy, nawet z 90% rekompensatą kosztów. Z natury tego projektu widzimy, że wymierzony on był w pomoc finansową dla najbiedniejszych. Ceny gazu natomiast obecnie są na tyle wysokie, że nawet państwowe, dofinansowanie takowych jest niewystarczające. Nam Polkom i Polakom zaoferowano nowe piece, ale bieda pozostała taka sama. To zachowanie dobitnie pokazuje, że rząd nie prowadzi polityki prospołecznej.

Wojna pogarsza sytuację

Wskutek zaostrzenia działań militarnych, ze strony Rosji w Ukrainie pod koniec lutego bieżącego roku, polski rząd stając w obozie państw zachodu, zdecydował się nałożyć olbrzymie sankcje gospodarcze na to państwo. Spowodowało to odcięcie największego dostawcy węgla do Polski, bo mimo prawicowych mitów, surowiec ten był w olbrzymiej ilości sprowadzony. Obecnie rządzący starają się kupować węgiel z egzotycznych krajów, zapominając o tym, że po zajęciu Krymu w 2014, nie udało się do dziś przetransferować naszej energetyki czy nawet zdywersyfikować realnie dostaw. Takie dostawy bardzo dużo kosztują i są problemem logistycznym. Mamy pod ręką zielone alternatywy, czemu z nich nie skorzystać?

Socjalizm albo barbarzyństwo

,,Socjalizm albo barbarzyństwo – innej drogi nie ma!“ – tak ponad wiek temu mówiła Róża Luksemburg. Dzisiaj natomiast w obliczu katastrofy klimatycznej wiemy, że czeka nas socjalizm albo unicestwienie całej planety. Kapitalizm dosłownie nas zabija.

Rząd może udawać, że nie ma problemu i dawać pieniądze na kupno węgla (tylko co mogą zdziałać pieniądze, przy faktycznym braku surowca?). Udawać, że trzeba zwiększyć wydobycie. Jednak wraz z nadejściem problemów grzewczych w sezonie pojawi się taki moment, w którym to realny chłód wygra z propagandą mediów, a nadchodząca zima i jesień może okazać się okresem gorących protestów.

Nasi działacze protestowali w Sztokholmie podczas międzynarodowej konferencji na rzecz ochrony klimatu i środowiska Stockholm+50. Wysunęli wtedy 8 postulatów, z których wszystkie mają zastosowanie i realność w Polsce.

W odróżnieniu od parlamentarnych formacji, socjaldemokratycznych czy liberalnej ,,opozycji” wiemy, że żeby te cele osiągnąć, kapitalizm należy unicestwić, zamiast małymi krokami podejmować próby jego reform, lub zakładając działanie w obrębie tego systemu opartego na nierówności. Problemem współczesnej debaty politycznej, jest brak zrozumienia walki o zmianę całości, a nie naprawę czy reformę systemu gospodarczego.

Aleksander Marchlewski

 

8 punktowy program socjalistyczny

1) Inwestujmy w klimat, opiekę zdrowotną i edukację, a nie w zbrojenia!

Militaryzacja i wojny zabijają ludzi i klimat! Rządy jednak wydają miliardy na broń, podczas gdy kryzys klimatyczny brutalnie rozwija się na naszych oczach, z szalejącymi pożarami, morderczymi powodziami i suszami, by wymienić tylko kilka z nich. Nie potrzebujemy więcej broni. Potrzebujemy bezprecedensowego programu inwestycji publicznych w celu ograniczenia emisji i ochrony przed katastrofami związanymi z klimatem, jak również pilnych i daleko idących działań mających na celu powstrzymanie niszczenia naszej planety.

Obejmuje to inwestycje w tworzenie milionów trwałych i dobrze płatnych miejsc pracy; w energię odnawialną; w większą liczbę, lepszy i bezpłatny transport publiczny zarówno na obszarach miejskich, jak i wiejskich; w ,,modernizację” budynków; w zrównoważone budownictwo i wysokiej jakości mieszkania dla wszystkich oraz w recykling i naprawy.

Musimy również natychmiast położyć kres wszelkiej militaryzacji i wylesianiu, a zamiast tego karać miliarderów z przemysłu zbrojeniowego i agrobiznesu. Ponadto musimy przestawić się na zrównoważone rolnictwo i masowo rozbudować usługi publiczne i infrastrukturę – takie jak straż pożarna i ochrona przeciwpowodziowa – aby przygotować się do radzenia sobie z bezpośrednimi skutkami katastrof.

2) Za zieloną, przystępną energią! Nie dla ekspansji paliw kopalnych i energii jądrowej

Rządy i elity rządzące pod przykrywką ,,niezależności energetycznej” zwiększają produkcję energii kopalnej i jądrowej oraz import skroplonego gazu ziemnego, co będzie miało niszczące i śmiertelne skutki dla ludzi na całym świecie. Zamiast tego potrzebujemy ogromnych inwestycji w przystępną cenowo i zrównoważoną publiczną produkcję energii, aby ograniczyć emisje i położyć kres ubóstwu energetycznemu.

Każdy musi mieć zagwarantowane życie wolne od ubóstwa, ucisku i zniszczenia klimatu, życie, które zaspokaja ludzkie potrzeby i pozwala każdemu zrealizować swój twórczy i produktywny potencjał.

Bogactwo do tego celu istnieje, ale jest w niewłaściwych rękach – światowi miliarderzy powiększyli swoje majątki o 5 bilionów dolarów w czasie pandemii! Pierwszym krokiem jest opodatkowanie super bogatych, zamknięcie rajów podatkowych i przejęcie banków i korporacji energetycznych w demokratyczną własność publiczną. Tylko jeśli my, młodzi i ludzie z klasy robotniczej, będziemy kontrolować i posiadać to bogactwo i infrastrukturę, będziemy mogli wykorzystać je do ratowania planety, naszego życia i środków do życia.

3) Chronić ziemię i zasoby przed korporacyjną i imperialistyczną eksploatacją

Projekty rurociągów, wylesianie i imperialistyczna eksploatacja zasobów naturalnych muszą być natychmiast zatrzymane. Projekty te nie tylko plądrują środowiska w imię zysków międzynarodowych korporacji, ale są koszmarem dla biednych i rdzennych społeczności w obu Amerykach, Afryce i innych miejscach.

Od prowadzonych przez rdzennych mieszkańców walk ,,Stop Line 3″ w Ameryce Północnej i ,,Struggle for Life” przeciwko niszczeniu Amazonii w Brazylii, aż po protesty przeciwko rurociągowi ropy naftowej w Afryce Wschodniej i walkę Aborygenów przeciwko kopalni węgla Adani w Australii: Międzynarodowy ruch klimatyczny musi zjednoczyć się w solidarności ze wszystkimi, którzy opierają się tym destrukcyjnym imperialistycznym inwazjom kluczowych siedlisk i społeczności.

Ludzie klasy robotniczej, ich organizacje i lokalne społeczności, a nie szefowie korporacji, powinni mieć kontrolę nad sposobem wykorzystania ziemi i zasobów. W ten sposób możemy zapewnić potrzeby i prawa rdzennych i wszystkich społeczności klasy pracującej – w tym tych, które są finansowo zależne od istniejących projektów paliw kopalnych – jak również zagwarantować miejsca pracy dla wszystkich pracowników.

4) Uderzyć razem przeciwko systemowi – odbudować walczący ruch klimatyczny

Organizujcie oddolne klimatyczne komitety strajkowe studentów i pracowników – organizujcie i mobilizujcie swoją społeczność, szkołę, miejsce pracy i związek od dołu, aby zbudować skoordynowany ruch protestów i strajków, które sparaliżują gospodarkę i wymuszą realne zmiany. Strajki szkolne i akcje prowadzone przez młodzież w celu wywarcia nacisku na wybranych urzędników są krokiem naprzód, ale nie są wystarczające. Tylko ruch, który jest związany z siłą zorganizowanej klasy robotniczej i na niej oparty, może wymusić zmiany, których potrzebujemy. Klasa robotnicza nie tylko odczuwa najgorsze skutki zmian klimatycznych, ale ma też ogromną władzę. To dzięki pracownikom funkcjonuje społeczeństwo – wszędzie, od szkół po szpitale, firmy dostawcze, supermarkety i fabryki. Pandemia ponownie pokazała to wyraźnie. Poprzez wspólne działania klasa robotnicza może zatrzymać ten system. Ale żeby to zrobić, musimy się zorganizować i odbudować walczący ruch klimatyczny połączony z walczącym ruchem robotniczym i związkowym. Zjednoczona walka mogłaby połączyć żądania dotyczące walki z kryzysem klimatycznym, takie jak potrzeba darmowego transportu publicznego, z innymi żądaniami pracowników dotyczącymi miejsc pracy, wyższych płac, mieszkań i krótszych godzin pracy.

Biurokratyczne przywództwo związkowe ma za sobą historię blokowania walki – nie możemy oczekiwać, że poprowadzi konieczną walkę. Zamiast tego musimy tworzyć wśród szeregowych pracowników i członków związków, aby zbudować presję od dołu, odzyskać nasze związki i połączyć oddolne komitety klimatyczne w szkołach, uczelniach, miejscach pracy i lokalnych społecznościach. W ten sposób możemy zbudować ruch, który pójdzie znacznie dalej niż strajki klimatyczne w 2019 roku i będzie miał siłę, by osiągnąć realne korzyści.

5) Demokratyczne socjalistyczne planowanie, a nie chaos rynkowy

W latach 1988-2015 71% przemysłowych emisji gazów cieplarnianych pochodziło z zaledwie 100 firm. Technologia i wiedza istnieją, aby przejść na gospodarkę wolną od węgla, ale interesy prywatnego zysku i szalonej kapitalistycznej konkurencji uniemożliwiają podjęcie niezbędnych kroków. ,,Rynek” niczego nie rozwiąże. System oparty na prywatnej własności, zysku i konkurencji może jedynie dalej niszczyć, a nie ratować planetę.

Żadna ilość ,,ekologicznych” wyborów konsumenckich nie zapewni zmiany, której potrzebujemy my i planeta. Ponieważ nie możemy kontrolować tego, czego nie posiadamy, musimy, jako pierwszy krok, przejąć kluczowe sektory gospodarki we własność publiczną, z demokratyczną kontrolą i zarządzaniem pracowniczym, aby zapewnić natychmiastowe zmiany we wszystkich głównych gałęziach przemysłu i zreorganizować gospodarkę tak, by służyła ludziom i planecie. Pod naszą własnością i kontrolą możemy wykorzystać naukę, zasoby naturalne i technologię do demokratycznego planowania szybkich i skutecznych redukcji emisji, gwarantując jednocześnie wszystkim godne życie i przyszłość.

Możemy położyć kres ,,planowanemu starzeniu się”, produkować rzeczy, które mają trwać, naprawiać i ponownie wykorzystywać zasoby naturalne. Ograniczymy wydatki na zbrojenia i rozrzutny przemysł reklamowy. Musimy również zaplanować adaptację naszych społeczeństw do narastających skutków kryzysu klimatycznego, w tym ochronę przed ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi, a także zalesianie i odbudowę ekologiczną.

6) Kapitalizm niszczy planetę, nasze miejsca pracy i środki do życia

Obecny system opiera się na wyzysku ludzi i przyrody, bezlitośnie niszcząc obie te dziedziny. Rodzi ubóstwo, wysiedlenia i wojny, rasizm i seksizm oraz niezliczone inne choroby społeczne. W przeciwieństwie do kapitalistycznego kłamstwa ,,miejsca pracy kontra klimat”, rozwijająca się katastrofa klimatyczna szczególnie mocno uderza w ludzi z klasy robotniczej, w tym w pracowników przemysłu paliw kopalnych. Publiczna gospodarka planowa z prawdziwą demokratyczną kontrolą pracowników tych gałęzi przemysłu i całego społeczeństwa mogłaby stworzyć miliony dobrze płatnych i trwałych miejsc pracy oraz zbudować nową zieloną gospodarkę.

Jest to jedyny sposób na zapewnienie ochrony praw pracowniczych i dotychczasowych zdobyczy w ramach sprawiedliwej transformacji dla ludzi pracy. Pracownicy przemysłu kopalnego mogliby zostać przesunięci bez utraty miejsc pracy lub obniżenia płac, przechodząc od produkcji szkodliwej dla środowiska do projektów, które przynoszą korzyści społeczeństwu i planecie. W gospodarce planowanej demokratycznie chciwość, korupcja i konkurencja zostałyby zastąpione przez system gospodarczy oparty na potrzebach ludzi. Jest to również warunek konieczny, aby zakończyć wojny i konflikty oraz dać realną odpowiedź ludziom, którzy są zmuszeni do ucieczki ze swoich domów w wyniku kryzysów klimatycznych.

7) Międzynarodowa solidarność robotników zamiast kapitalistycznej, nacjonalistycznej rywalizacji

Budujcie ruch ponad wszystkimi granicami – nie ma rozwiązań narodowych. Kryzys klimatyczny jest uzbrojony przez imperializm oraz USA i Chiny w ich rywalizacji o wielką moc. Mówimy ,,nie” nowej zimnej wojnie.

W wyniku ogromnych globalnych nierówności to biedniejsze kraje ponoszą obecnie największe konsekwencje kryzysu klimatycznego. Aby podjąć pierwsze kroki przeciwko tej ogromnej niesprawiedliwości, należy anulować wszystkie długi zagraniczne i zlikwidować patenty na kluczowe technologie i wiedzę. Można to osiągnąć jedynie poprzez skoordynowane działania międzynarodowej klasy robotniczej i ubogich na rzecz globalnych zmian rewolucyjnych oraz przeciwko krajowym elitom kapitalistycznym, które bronią swoich własnych interesów.

W przypadku pandemii Covid-19 patenty i ,,tajemnica handlowa” zostały wykorzystane do ochrony prywatnych zysków, powodując śmierć milionów, a ,,nacjonalizm szczepionkowy” uniemożliwił globalną reakcję na pandemię. Wiedza, umiejętności i zasoby muszą być swobodnie dzielone między pracowników i ubogich we wszystkich krajach na zasadzie międzynarodowej solidarności i współpracy. Jest to szczególnie ważne w przypadku wiedzy i technologii medycznej i farmaceutycznej.

8) Zmień świat – walcz o międzynarodowy socjalizm

Nie możemy polegać na kapitalistycznych politykach, aby zmienić ten system. Aby walczyć o rewolucyjną zmianę, musimy zbudować masowy ruch, ale także rewolucyjną organizację z jasnym programem, który połączy walki, zwalczy kapitalizm i przekształci społeczeństwo. Aby wywalczyć zmianę systemu na skalę światową, taka organizacja musi być zbudowana na skalę międzynarodową, dlatego Międzynarodowa Alternatywa Socjalistyczna (ISA), organizacja pracowników i młodzieży, aktywnie walczy o socjalistyczne zmiany w ponad 30 krajach. Aby wygrać rewolucyjną zmianę niezbędną do zakończenia kapitalizmu, zniszczenia naszej planety i wszystkich form ucisku – dołącz do ISA, dołącz do Alternatywy Socjalistycznej.

 

 

About Alternatywa Socjalistyczna

Alternatywa Socjalistyczna jest polską sekcją International Socialist Alternative
Scroll To Top