Pracownicy Ochrony Zdrowia oczekują zmian!

Artykuł ukazał się w 41. numerze „Jedności Pracowniczej”

Przyjęta naprędce przez parlament siatka płac dla pracowników ochrony zdrowia, zgodnie z przewidywaniami krytykujących ją związków zawodowych, nie rozwiązała żadnych problemów sektora – najwyżej wzmocniła gorycz pracowników placówek leczniczych. Ponad podziałami wspólne oświadczenie w tej sprawie wydały np. warmińsko-mazurskie struktury Federacji ZZ Pracowników Ochrony Zdrowia i Opieki Społecznej, OPZZ i Solidarność (której centrala popierała „wynegocjowaną” ustawę), pisząc: „Wieloletnie zaniedbania oraz niedoszacowanie wyceny świadczeń zdrowotnych rzutują na niskie wynagrodzenia pracowników. Między innymi powyższe stało się przyczyną ogromnych podziałów i różnic płacowych co w efekcie doprowadziło do degradacji zawodowej znacznej części pracowników służby zdrowia”. Żałosne kilkuzłotowe podwyżki dla najgorzej zarabiających pracowników medycznych, brak rozwiązań dla innych pracowników szpitali, chroniczne niedofinansowanie ochrony zdrowia – wszystkie te czynniki budują niezadowolenie pod kolejne akcje protestacyjne.

Lekarze-rezydenci zapowiedzieli strajk głodowy na początku października, przeciwko niskim płacom, długim dyżurom i brakom kadrowym. Z kolei inne zawody medyczne takie jak diagności czy fizjoterapeuci cały czas wskazują na swoje bardzo niskie zarobki – niewiele ponad płacę minimalną. Oliwy do ognia sporu lekarzy-rezydentów z władzami dolały tragiczne zgony kilku przepracowanych lekarzy w ciągu ostatnich miesięcy. Porozumienie Rezydentów przy OZZL zapowiedziało walkę o zmiany w standardach zatrudnienia, przedstawione w napisanym prze nich projekcie ustawy pod którym zebrali około 250 tysięcy podpisów poparcia.

Walka o wyższe płace – a także o zmniejszenie rozpiętości płacowej między niektórymi uprzywilejowanymi finansowo zatrudnionymi a resztą pracowników – jest koniecznością. Niestety w ruchu pracowniczym ochrony zdrowia, wciąż brak jednej strategii różnych grup zawodowych, co pozwala na zwycięstwo partykularyzmów zawodowych i podziały wśród pracowników. Charakterystyczne jest, że w ostatnich mobilizacjach w sektorze nigdy nie zabrzmiał wspólny głos reprezentujący interesy wszystkich zatrudnionych. Porozumienie Zawodów Medycznych nie pochyliło się nad postulatami różnych grup „szarego personelu” a z kolei centrale związkowe zrzeszające głównie niemedycznych pracowników szpitali nie znalazły drogi do walki wespół z „Porozumieniem”. Grupy zawodowe posiadające bardziej bojowe reprezentacje i zdolności mobilizacji (jak pielęgniarki i ratownicy medyczni) zdołały przeprowadzić świetne kampanie, jednak odniosły tylko częściowe zwycięstwa. Tak długo jak pracownicy ochrony zdrowia nie stworzą wspólnej bojowej platformy walki, ze wspólnym programem uwzględniającym potrzeby wszystkich pracowników (oraz oczywiście pacjentów), tak długo rząd, samorządy i dyrekcje będą w stanie rozgrywać pracowników przeciwko sobie nawzajem.

Usunięcie patologii narosłych przez lata w służbie zdrowia nie jest prostym zadaniem, ale pierwszym krokiem mogłaby być wielka konferencja reprezentantów pracowników i związków zawodowych, której zadaniem byłaby dyskusja nad wspólnym programem i strategia walki jak ten program wcielić w życie. Zdaniem Alternatywy Socjalistycznej budowa skutecznej walki wymaga odbudowy zaufania pomiędzy pracownikami oraz uzbrojenia ich w bojowe organizacje związkowe. Walka o godne płace wymaga wprowadzenia jawności i przejrzystości płac oraz demokratycznej kontroli załogi nad budżetem szpitali (żeby reagować na sytuacje takie jak np. przypadek w Szpitalu Uniwersyteckim w jednym z głównych polskich miast, gdzie pracownikom odmawiano jakichkolwiek negocjacji płacowych, jednocześnie przyznając dziesiątki tysięcy złotych nagród kadrze kierowniczej).