Home / Ideologia / Historia / Książka, która wstrząsnęła światem: Manifest komunistyczny
Książka, która wstrząsnęła światem: Manifest komunistyczny

Książka, która wstrząsnęła światem: Manifest komunistyczny

Pete Ikeler – Socialist Altenative (ISA w USA)

Słyszeliście o Marksie i Engelsie. Być może zostali oni krótko wspomnieni, a następnie odrzuceni na zajęciach z angielskiego lub historii w szkole średniej. Coś o kapitalizmie, rewolucji, „proletariacie” i „burżuazji” – cokolwiek to znaczy. Ale jakie były prawdziwe idee Marksa i Engelsa? Czy są one aktualne dzisiaj, ponad sto lat po śmierci tych myślicieli? Będę przekonywał, że tak, i że nie ma lepszego sposobu na przejście kursu wstępnego z historii społecznej i aktywizmu niż przeczytanie Manifestu.

Manifest został napisany w kluczowym momencie historii. Wkrótce po jego publikacji w całej Europie wybuchła fala rewolucji, która podważyła podstawy społeczeństwa klasowego. Choć konflikty te nie przyniosły trwałych państw socjalistycznych, oznaczały pojawienie się nowej siły politycznej: przemysłowej klasy robotniczej. W latach czterdziestych XIX wieku Marks i Engels przewidzieli to z dużo większą dokładnością niż ich rówieśnicy. Ich połączone studia nad filozofią i degradacją człowieka przez industrializm w Manchesterze w Anglii – jak również ich wyjątkowy punkt widzenia na skrzyżowaniu feudalizmu i kapitalizmu – pozwoliły im zidentyfikować fundamentalną dynamikę historii ludzkości.

„Historia wszelkiego społeczeństwa dotychczasowego jest historią walk klasowych.”. Pierwsza linijka Manifestu brzmi śmiało nie tylko dlatego, że jego autorzy zachęcali uciskanych do działania, ale także dlatego, że Marks i Engels wiedzieli, że dokonali wielkiego odkrycia – na równi z odkryciami Kopernika, Newtona, Freuda czy Einsteina. Manifest jest najbardziej zwięzłym wyrazem materializmu historycznego: idei, że od momentu powstania nadwyżki, ludzkie społeczności składały się z jasno określonych grup o różnych relacjach do własności produkcyjnej: posiadacz niewolników i niewolnik, właściciel ziemski i chłop, kapitalista i robotnik. Choć grupy rządzące często mówią, że działają w interesie wszystkich, tak naprawdę działają tylko w swoim własnym; grupy uciskane mają przeciwne interesy, a przepychanki między tymi siłami – zapośredniczone przez technologię i kulturę – są tym, co napędza społeczeństwa.

Manifest przedstawia założenia tej monumentalnej teorii, ale jest także przewodnikiem do działania. Odkrywając głębokie rytmy historii, wyposaża czytelników w ramy do zrozumienia codziennych zmagań o płace, mieszkania, opiekę zdrowotną i brutalność policji. I choć trwa to dłużej niż można by sądzić po tym tekście z 1848 roku, droga do społeczeństwa postkapitalistycznego nie jest bynajmniej zamknięta. Fragmenty przewidujące globalizację, spadek poziomu życia robotników, a nawet takie formacje jak „drobnomieszczański socjalizm” sprawiają, że Manifest jest tak samo aktualny dziś, jak w momencie jego pisania.

Tłumaczył: Aleksander Marchlewski

Tekst oryginalny: https://www.socialistalternative.org/2015/04/11/10-books-shook-world-the-communist-manifesto/

About Alternatywa Socjalistyczna

Alternatywa Socjalistyczna jest polską sekcją International Socialist Alternative
Scroll To Top